![](/media/lib/578/n-dune1-b4332ca3b1bb75911b8117effb5945fb.jpg)
Napełnianie argonem ProtoDUNE rozpoczęte. To wstęp do zakończenia prac nad gigantycznym DUNE
17 kwietnia 2024, 09:49W CERN-ie rozpoczęło się napełnianie ProtoDUNE, prototypu Deep Underground Neutrino Experiment (DUNE), budowanego w USA gigantycznego wykrywacza neutrin. Napełnianie ciekłym argonem jednego z dwóch detektorów ProtoDUNE potrwa niemal dwa miesiące. Komora jest olbrzymia, ma rozmiary trzypiętrowego budynku. Napełnianie drugiej komory rozpocznie się jesienią. A wszystko po to, by przetestować technologie, które będą wykorzystywane w DUNE, rozciągającym się na 1300 kilometrów eksperymencie, w skład którego wchodzi zespół detektorów wielkości 7-piętrowych budynków mieszczących dziesiątki tysięcy ton argonu.
![](/media/lib/46/cms-892631e347f0a0c4bf9f4344d8201beb.jpg)
Lepsze magnesy dla Wielkiego Zderzacza
22 grudnia 2009, 13:05Naukowcy z amerykańskiego Fermi National Accelerator Laboratory kierują zespołem badaczy skupionych wokół projektu LARP, którego celem jest przygotowanie przyszłych udoskonaleń Wielkiego Zderzacza Hadronów. LARP, czyli LHC Accelerator Research Program, może pochwalić się poważnym sukcesem.
![](/media/lib/153/n-metro-w-santiago-d2de8ea0af3b6f9659c61363c920bdef.jpg)
Metro z (radio)widokiem na świat
14 marca 2013, 14:20Jak wieść niesie, Chile może się pochwalić "najlepszym" nocnym niebem, dlatego świętując koniec budowy największego na świecie interferometru radiowego ALMA (od Atacama Large Millimeter/submillimeter Array), w metrze w Santiago zorganizowano wystawę pt. "Radioastronomia: nowe okno na wszechświat".
![](/media/lib/129/n-bialekarly-328c6601e673451101092e1379d5c6ba.jpg)
Po raz drugi zarejestrowano fale grawitacyjne
17 czerwca 2016, 09:56Eksperyment LIGO po raz drugi wykrył fale grawitacyjne. Tym razem powstały one wskutek zderzenia dwóch czarnych dziur odległych od nas o 1,4 miliarda lat świetlnych, które wpadły na siebie z prędkością równą połowie prędkości światła.
![](/media/lib/287/n-kwantowy-4078f21e8ad9f6c0e8106bebaacb4429.jpg)
Przetestowali nietestowalne? Grawitacja nie powoduje utraty superpozycji?
9 września 2020, 11:55Jak wiemy z teorii kwantowej, cząstki mogą jednocześnie przyjmować dwa różne stany. Podręczniki mówią, że pomiar stanu cząstek prowadzi do zniszczenia superpozycji i cząstka zajmuje tylko jedną lokalizację. Fizycy spierają się, jak do tego dochodzi. Teraz jedno z najpowszechniej przyjętych wyjaśnień, które zakłada rolę grawitacji w kolapsie, otrzymało poważny cios
![](/media/lib/534/n-sygnal-64004c770a72b8f3f994462bf6105a66.jpg)
Sygnał radiowy z rekordowo odległej galaktyki pozwoli lepiej zrozumieć ewolucję wszechświata
17 stycznia 2023, 10:50Astronomowie z Indii i Kanady zarejestrowali emisję radiową w paśmie 21 cm pochodzącą z wyjątkowo odległej galaktyki. Ich osiągnięcie otwiera drogę do lepszego poznania wszechświata, szczególnie jego odległych części. Daje ono np. nadzieję na znalezienie odpowiedzi na pytanie, w jaki sposób w odległych galaktykach powstają gwiazdy
Pierwsza trójwymiarowa mapa wszechświata
8 stycznia 2007, 16:22Astronomowie stworzyli pierwszą trójwymiarową mapę wszechświata, w której uwzględniono "ciemną materię”, która stanowi aż 25% kosmosu. Skład "ciemnej materii” nie jest znany, jednak wiadomo, że bez niej wszechświat nie może istnieć.
![](/media/lib/71/gromada-a2c1c1c4c0504d66f9703fc511fe86be.jpg)
Galaktyki jak biliony Słońc
18 października 2010, 15:06Astronomowie z Harvard-Smithsonian Center for Astrophysics odkryli jedną z najcięższych znanych gromad galaktyk. Za pomocą South Pole Telescope zauważyli gromadę SPT-CL J0546-5345, która znajduje się w odległości 7 miliardów lat świetlnych od Słońca.
![](/media/lib/195/n-illustris-20952b3c0242cc3a781f2957456978cd.jpg)
Supersymulacja wszechświata
8 maja 2014, 08:48Ekspertom udało się stworzyć najbardziej realistyczną symulację ewolucji wszechświata. Za pomocą programu „Illustris” odtworzyli 13 miliardów lat ewolucji. Symulacja w niespotykanej dotychczas rozdzielczości prezentuje wycinek wszechświata w kształcie sześcianu o boku, którego długość wynosi 35 milionów lat świetlnych.
![](/media/lib/253/n-kandydacikeplera-a598369b2777a7295b36cfc025532427.jpg)
Wszechświat pełen „wodnych światów”?
20 sierpnia 2018, 09:47Zdaniem międzynarodowego zespołu naukowego, wszechświat jest pełen planet zawierających wodę. Uczeni uważają, że jest ona ważnym składnikiem egzoplanet o rozmiarach od 2 do 4 wielkości Ziemi.